Cercidiphyllum japonicum

Oude baas

Cercidiphyllum japonicum of hartjesboom mag, evenals roemruchte bomen zoals Metasequoia en Gingko, gerekend worden tot de levende fossielen. Hij bewandelde de aarde al ver voor de mens zijn eerste voetstappen in de aardkorst plantte en nabije familieleden van hem waren in die tijd (het tertiair) inheems in Europa. Zijn eigen oorsprong ligt in China en Japan. Daar kan hij in het wild wel 30 meter hoog worden.

Eigen wil

Hier in West-Europa redt hij zulke afmetingen nooit. Hartjesboom kan hier groeien tot lengtes van rond de 12 meter. Ook dan is hij een indrukwekkende verschijning want deze boom heeft de krachtige neiging meerdere stammen te ontwikkelen. Misschien maakt hij hierdoor een wat ‘wilde’ indruk maar wij zien dat graag als de onbedwingbare drang van Moeder Natuur. De boom heeft duidelijk een geheel eigen wil en wij vinden dat juist erg mooi.

Praktisch

Cercidiphyllum japonicum houdt van vochtige, humusgronden en doet het ook prima op zowel zure- als kalkgronden. Hij houdt echter niet van stevige (oosten)wind en ook zoute zeewind bekomt hem slecht. Houd daar dus rekening wanneer je hem gaat planten.

Geurbom

In de periode dat deze katsuraboom zijn blad ontwikkelt en wanneer hij zijn bladeren laat vallen, verspreid de boom een heerlijke, opvallende geur. Welke dat is, blijft ook na het bestuderen van meerdere bronnen en diverse getuigen een raadsel. Het oud-Japanse woord かつら (‘katsura’) zou iets betekenen in de trant van ‘dat wat een goede geur afgeeft’. Onze Duitse buren vinden het naar zogenaamde ‘Lebkuchen’ – een kruidig kerstkoekje – ruiken, ze noemen Cercidiphyllum japonicum dan ook liefkozend ‘Lebkuchenbaum’. Mogen wij het in ieder geval houden op een heerlijke geur die doet denken aan uhm, nou ja, iets lekkers uit de oven?

Exotische kameleon

Ook over zijn herfstverkleuring doen de wildste geruchten de ronde. Het meest hardnekkige gerucht berust ongetwijfeld op waarheid: het is een absoluut schitterend gezicht. Tinten van abrikoos, (wijn)rood, geel, paars, oranje en violet vliegen in het rond alsof het niets is maar dat deze boom een veelheid aan herfstkleuren laat zien, staat als een huis.

Het is overigens (helaas) niet zo dat elke boom al deze kleuren laat zien. Buiten wat te verwachten verscheidenheid in verschillende individuen lijkt herfstverkleuring ook vooral af te hangen van het type grond waar deze boom in staat: zure bodems leveren andere herfstkleuren op dan bodems die rijk zijn aan kalk. Welke herfstverkleuring hij ook laat zien, het is een absoluut schitterend palet aan kleuren die deze hartjesboom je voorschotelt in de herfst. Maar ook in lente en zomer is het bladerdek van deze plant zeer de moeite waard. Jong ontluikend blad begint lichtroze maar verkleurt vervolgens naar koperkleurig. In de zomer is zijn blad schitterend lichtgroen gekleurd met een hint van lichtblauw.

Cercidiphyllum japonicum heeft zoveel bijzonders te bieden dat je haast wel gek zou zijn deze niet te planten: buitengewoon bijzondere veelkleurigheid van blad, prachtige, eigengereide neiging tot meerstammigheid, verspreider van de heerlijkste geuren en levend fossiel bovendien. Planten hoor!