Quercus frainetto

 Krachtige groeier van zuidelijke oorsprong, lieflijk eetbare eikels

Informatie over Quercus frainetto

Krachtige eik

Quercus frainetto of Hongaarse eik wordt in ons West-Europese klimaat ongeveer 25 meter hoog en kan dus met recht een indrukwekkende telg uit het geslacht Quercus worden genoemd. Quercus frainetto groeit relatief snel, kan op diverse bodemsoorten goed uit de voeten en heeft zelfs met droge standplaatsen geen noemenswaardige problemen. Om te voorkomen dat zijn onderste takken tot de grond toe uitzakken, en je wil dat misschien niet, dan is het raadzaam om de boom te snoeien. Hij is ideaal als park- of laanboom en kan goed tegen wind en luchtverontreiniging.

Al eeuwen geteeld

Frainetto’s naamgeving is een foutje. “Farnetto” werd deze broeder uit het geslacht Quercus oorspronkelijk genoemd maar er ging iets verloren in de vertaling en dus is het frainetto geworden voor deze Hongaarse eik. Er staan van deze eik overigens meer exemplaren buiten de Hongaarse landsgrenzen dan erbinnen. Hij komt veel voor in Roemenië, Italië, Turkije en in alle overige Balkanlanden. Hij is al eeuwen populair in de teelt vanwege zijn massieve postuur én de schijnbare eetbaarheid van de eikels. Dodonaeus mag ze dan ‘lieflijk en goed om te eten’ noemen, wij eten liever de gedroogde hammen van de varkens die deze eikels op hun dieet hadden staan. Maar dat is een kwestie van smaak en laten we hier verder buiten beschouwing want het gaat om de Hongaarse eik. Vogels, zwijnen, eekhoorns, allemaal smullen ze van deze eikels met hun hoge voedingswaarde en spelen hun cruciale rol in de natuurlijke verspreiding van deze boom.

Uitgestelde onverenigbaarheid

Quercus frainetto was ooit zo populair dat men hem graag kweekte. Het duurde alleen veel te lang om bomen vanuit eikels te laten ontkiemen en groeien. Dat hoeft geen probleem te zijn zolang je maar een onderstam hebt van een andere eik zodat je jouw soort daarop kunt enten, dat scheelt behoorlijk wat tijd. Er werden geschikte soorten gevonden om mee te enten en Hongaarse eik werd een succes. Op enig moment bedachten kwekers dat ze misschien wel een goedkopere soort eik konden vinden om te gebruiken bij het enten en zo werd de welbekende Quercus robur (zomereik) na een tijdje de geijkte onderstam om de Hongaarse eik op te enten. Niks aan de hand en iedereen schakelde over op deze goedkopere en makkelijker verkrijgbare robur-onderstammen. Totdat deze Hongaarse eiken, soms na 3 of 4 decennia, plotseling het leven lieten. Die goedkopere onderstam van Quercus robur en Quercus frainetto hadden last van zogenaamde ‘uitgestelde onverenigbaarheid’, een (ook in de mensenwereld bekend) verschijnsel waarbij na bepaalde tijd blijkt dat twee afzonderlijke entiteiten (mensen / planten) toch niet succesvol samengesmolten blijken te zijn. Erg vervelend natuurlijk voor iedereen die zo’n mooie Hongaarse eik had staan. De gevolgen voor Quercus frainetto waren echter desastreus: hij hield er zo’n slechte reputatie aan over dat iedereen hem met de nek aankeek en hij nauwelijks nog gekweekt werd. Nu blijkt, maar daarover is nog wel wat onduidelijkheid, dat dit ook met de individuele enten te maken kan hebben gehad en dan valt dit in feite de enter te verwijten.

Gelukkig weet nu iedereen weer hoe deze Hongaarse eik wel duurzaam te kweken en kun je hem, als je er de ruimte voor hebt, gewoon weer inplannen in je tuin, laan of park. Planten dus de prachtige boom!