Quercus ilex

Veelzijdige wintergroene voedselbron met bijzondere sierwaarde

Informatie over Quercus ilex

Veelzijdige plant

Quercus ilex is een van de weinige groenblijvende loofbomen die het redelijk goed doen in ons West-Europese klimaat. Hij is uitermate veelzijdig in te zetten want deze steeneik laat zich heel gemakkelijk snoeien. Daardoor is zowel geschikt als leiboom, solitaire of meerstammige boom en zelfs als haag gedijt hij prima. Je kunt hem dus ook klein houden en dat maakt steeneik geschikt voor zowel de kleinere tuin als de grotere tuinen of parken. Extra pluspunt: Quercus ilex is welhaast immuun voor zeewind en stadsvervuiling (strooizout, fijnstof). Verharding kan hij echter lastig verdragen dus sluit hem niet op in tegel- of klinkerwerk. Met een koudetolerantie van minus 20 graden Celsius is hij goed winterhard en zelfs als hij onder invloed van langdurige kou wat bladverlies zou lijden, dan maakt hij dat in de zomer weer aan. Je kunt dus werkelijk alle kanten met hem op.

Hoge sierwaarde

Als solitaire boom bereikt de steeneik bij ons hoogtes van twaalf tot vijftien meter. Zijn ronde en brede kroon meet dan ruwweg driekwart van zijn lengte (acht tot twaalf meter) in tegenstelling tot wat je misschien zou verwachten, ze worden vaak verkocht een smalle (gesnoeide) cilindervormige kroon. In zijn gebied van oorsprong, zo rond de Middellandse Zee, kom je echter exemplaren tegen die maar liefst twee keer zo hoog en zo breed zijn. Maar ook hier is Quercus ilex een imposante verschijning. Vooral de wat oudere bomen ontwikkelen een bijzondere bast die uit grove afzonderlijke platen lijkt te bestaan met diepe groeven ertussen. Hij heeft een dik, bijna leerachtig aandoend donkergroen blad met grijze zweem dat tijdens winter en voorjaar gewoon blijft hangen zodat hij een bijzondere schwung geeft aan je winterse tuin. Als je er de ruimte voor hebt, is het een absolute aanrader om deze boom meerstammig te laten groeien. Zo’n grote groene imposante eik met twee of drie hoofdstammen en die kenmerkende bast is een spectaculair gezicht. Vooral als hij in de zomer nieuw blad aanmaakt, gooit hij alle sierwaarderegisters open. De verse frisgroene blaadjes steken dan buitengewoon fel af tegen de oude, donker verkleurde bladeren. Quercus ilex schittert dus zowel ’s zomers als tijdens de wintermaanden. Deze boom is echter meer dan slechts een mooi plaatje. Hij dient mens en dier op verschillende manieren.

Jamon Iberico

Dieren zien de steeneik graag. Het is een waardplant voor vlinders en zijn eikels voeden gaaien, eksters, kauwen, eekhoorns, muizen en zwijnen. En mensen. Eenmaal geroosterd staan ze al eeuwen op het menu van de mens maar de boom voedt ons ook op indirecte wijze. De beroemde jamon Iberico – een lekkernij die je zeker een keer geproefd moet hebben – komt van varkens die zijn gevoed met de eikels van Quercus ilex. Grand merci steeneik!

Knoerthardhout

Het hout van deze boom is uiterst hard en zeer zwaar en wordt al eeuwen lang gebruikt voor de vervaardiging van werktuigen en onderdelen die gedurende lange tijd uiterst zwaar belast moeten kunnen worden. Denk dan aan wagenwielen of de tandwielen van molens die enorme krachten te verduren krijgen en lang mee moeten gaan. Veel eiken worden gewaardeerd om hun brandhout maar het hout van juist Quercus ilex staat buitengewoon hoog aangeschreven. Het brandt goed en lang en geurt geweldig. De bast bevat een hoge concentratie looizuur en wordt gebruikt voor het looien van huiden.
Plant Quercus ilex vanwege zijn groene winterlooks, om zijn weerbarstige bast of veelzijdige toepassingen, plant steeneik in je voedselbos en maak eikeltjeskoffie, plant hem als leiboom of meerstammige boom, als voedselbron voor dieren of plant hem als wintergroene en zichtdichte haag. Zijn mogelijkheden zijn welhaast eindeloos en dan weet je het wel: planten dus!