Inheemse biodiversiteitsvoorvechter
Acer campestre of veldesdoorn is een inheemse boom die je in heel West-Europa veel tegenkomt en die flink bijdraagt aan onze biodiversiteit. Bovendien is hij een veelzijdige boom die naast een uitstekende laanboom (boom op stam) zowel een mooie haag als een prachtige solitaire of zelfs meerstammige boom kan zijn. De diverse verschijningsvormen verdienen een fijne plek voor zichzelf zodat ze door kunnen stoten richting hun maximale lengte van ongeveer 12 meter. Kies liefst een standplaats waar zijn waanzinnig mooie gele herfstkleuren afsteken tegen de schitterende rood-oranje herfstgloed van bijvoorbeeld een
Sorbus aucuparia of
Prunus avium. Zo kleur je je eigen tuin tot een prachtig herfstpalet met louter inheemse biodoversiteitsvoorvechters.
Dodelijke bron van leven
De soortaanduiding campestre is afkomstig van het Latijnse "campus" (vlakte) wat zoveel wil zeggen als: "groeiend op de vlakte of op het veld". In het Nederlands gebruiken we namen zoals "ahorn", "groot booghout" of "boterblaarhout". Vroeger werd boter namelijk vaak ingepakt in esdoornbladeren. Acer campestre floreert al ruim 9.000 jaar in West-Europa en is de eerste esdoornsoort die zich na de laatste ijstijd in ons land heeft aangediend. Ons milde zeeklimaat is nagenoeg perfect voor deze boom want hij kan goed tegen de wind en is niet per se dol op stevige vorst. "Acer" is Latijn voor "scherp" en dat zou zowel verwijzen naar de hoogwaardige kwaliteit van het esdoornhout als naar het feit dat men er vroeger speren van maakte. De boom heeft, zo bezien, vele doden op zijn geweten. Anderzijds is hij ook een absolute bron van leven. De bloemen van de veldesdoorn vormen namelijk een rijke bron van nectar en pollen voor bijen en andere insecten. Het blad van Acer campestre verteert vrij snel zodat de boom beschouwd wordt als een bodemverplegende soort.
Heksenjager en verraderlijk cadeau
Vroeger geloofde men dat de esdoorn bescherming bood tegen heksen. In Duitsland versierde men daarom huizen met esdoorntakken terwijl men in de Elzas geloofde dat esdoorn vleermuizen weghield. Bovendien zou het helpen blikseminslagen te voorkomen. Een van de meest beroemde en (letterlijk) overweldigende geschenken uit de historie, het Trojaanse paard, was gemaakt van esdoornhout. In de volksgeneeskunde staat de esdoorn bekend als verkoelend bij ontstekingen. De (voor sommigen) bekende middeleeuwse non en kruidengenezeres Hildegard van Bingen noemt de esdoorn "koud en droog" en raadt aan bij koorts te baden in water waarin takken en blad van de esdoorn gekookt zijn. Wichelroedes werden (en worden) vaak van esdoornhout gemaakt.
Veelzijdig houtleverancier
Acer campestre levert een prachtige, vrij zware kwaliteit hout. Het is vrij licht van kleur, goed bestand tegen slijtage en kent een breed scala aan toepassingen. Naast het reeds eerder genoemde wapentuig, is esdoornhout erg populair om vitrinekasten van te maken waar juweliers hun zilveren en gouden waar in uitstallen. De beroemde vioolbouwer Stradivarius wordt genoemd als de allereerste die esdoornhout gebruikte voor de kammen van zijn violen. Ook nu nog wordt het hout vaak gebruikt bij het maken van allerlei soorten muziekinstrumenten.
Als je valt voor inheemse bomen met een duidelijke historische context, een rijk mythisch verleden en een gouden randje dan is Acer campestre eigenlijk een no-brainer. Planten dus!